مهم ترین قدم برای داشتن ماهی هایی سالم ، انتخاب آکواریوم مناسب و لوزام مختص به آن باشد؛ بنابراین آکواریومی انتخاب کنید که از نظر اندازه برای ماهی هایتان مناسب باشد . شاید این گونه به نظر برسد که آکواریوم های کوچک نیازمند مراقبت کمتری هستند ، در حالی که اصلا اینطور نبوده و این گونه آکواریوم ها غالبا برای ماهی های شما حکم مرگ زودرس را دارند . بنابراین آکواریومی را انتخاب کنید که پس از رشد ماهی هایتان نیازی به تعویض آن نباشد .
در صورتی که در مکانی با آب و هوای سرد زندگی می کنید ، برای آکواریوم خود به یک بخاری احتیاج خواهید داشت . دمای مورد نیاز برای ماهیان متعلق به مناطق گرمسیری دمای 23 تا 26 درجه سانتی گراد می باشد ، بنابراین بخاری آکواریوم خود را متناسب با اندازه آن خریداری کنید و با توجه به دمای اتاق ، درجه آن را تنظیم کنید .
مروزه اکثر فیلتر ها هر سه مرحله فیلتراسیون را به خوبی انجام می دهند و معمولا متناسب با اندازه آکواریوم رتبه بندی می شوند . در صورت نگهداری از ماهی هایی که نیازمند تغذیه بیشتری در مقایسه با سایر ماهی هستند مانند ماهی طلایی یا سیچلید و یا ماهی هایی که نوزاد دارند یا از رشد بالایی برخوردارند ، انتخاب فیلتر هایی در اندازه بزرگ تر ایده ی مناسب تری خواهد بود . اگر از فیلتر های کارتریج کشویی استفاده می کنید ، به صورت هفتگی آن را شستشو داده و ماهی یک بار آن را تعویض کنید و در صورت داشتن فیلتر قوطی مانند ، مرتبا آن ها را بررسی کرده و در صورت لزوم آن ها را تمیز یا تعویض کنید .
استرس ماهی ها را با پوشش های طبیعی و مکان های مخفی مناسب کاهش دهید . برخی از ماهی هایی که در دریاهای آزاد زندگی می کنند ، برای داشتن حس امنیت و پیدا کردن خانه به پوشش هایی به شکل گیاهان تزئینی نیازمندند . در صورت عدم وجود پوشش های گیاهی برای این دسته از ماهی ها در آکواریوم احتمال بروز بیماری و مرگ در آن ها افزایش پیدا خواهد کرد.
قبل از خرید ماهی مورد نظر در رابطه با امکان تامین نیازهای مراقبتی آن از هر نظر و سازگاری آن با انواع دیگر ماهی های موجود در آکواریومتان اطمینان حاصل کنید . هنگام خرید ماهی علائم استرس و یا بیماری را بررسی کرده و از خرید ماهی های بیمار خودداری کنید.
ماهی را به آهستگی درون آکواریوم قرار دهید و از قرار دادن ناگهانی آن درون آکواریوم خودداری کنید . تکنیک های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد .
حداقل یک بار در ماه بقایای به جا مانده در ته آکواریوم را تمیز کنید ، به خصوص شن ریزه های موجود در آن را و برای برطرف کردن ترکیبات کلر و فلزات سنگین از آب آکواریوم ، از سیستم تهویه ای مناسب استفاده کنید . قبل از ریختن آب جدید به درون آکواریوم:با استفاده از دستگاه های سنجش میزان pH، pH آب آکواریوم خود را اندازه گیری کنید. برخی ماهی ها گیاهخوار، برخی گوشت خوار و برخی دیگر هم گیاه خوار و هم گوشت خوارند . ماهی های مختلف به مواد مغذی مختلفی نیازمندند و نیازمند غذاهای با کیفیتند . اطلاعات لازم در رابطه با نیازهای غذایی ماهی خود را کسب کرده و آن را با غذاهای متنوع تغذیه کنید .